Het poliovirus, beter bekend als polio, is een zeer besmettelijk virus dat het centrale zenuwstelsel aantast. Het behoort tot de groep enterovirussen en verspreidt zich voornamelijk via besmet voedsel, water of direct contact met een besmet persoon. Hoewel polio wereldwijd grotendeels is teruggedrongen door grootschalige vaccinatieprogramma's, blijft het een bedreiging in sommige regio’s. In dit artikel vertellen we je wat polio precies is, wie waakzaam moet zijn, wat de gevolgen van een besmetting zijn en hoe kun je het voorkomen?
Wat is polio en wat veroorzaakt het?
Polio is dus een infectieziekte die wordt veroorzaakt door het poliovirus. Het virus komt via de mond het lichaam binnen en vermenigvuldigt zich vervolgens in de darmen. In veel gevallen veroorzaakt polio slechts milde of zelfs geen symptomen, maar bij een klein percentage van de besmettingen kan het virus het zenuwstelsel aanvallen. Dit kan leiden tot verlamming, en in zeer ernstige gevallen kan het ademhalingsproblemen veroorzaken - zelfs met de dood tot gevolg.
Het poliovirus verspreidt zich via de fecaal-orale route, wat betekent dat slechte hygiëne en vervuild drinkwater belangrijke risicofactoren zijn. Vaccinatie speelt een cruciale rol in het indammen van de ziekte.
Wie loopt het hoogste risico op polio?
Hoewel iedereen besmet kan raken, lopen bepaalde groepen een groter risico:
- Kinderen onder de vijf jaar: zij zijn het meest kwetsbaar omdat hun immuunsysteem nog niet volledig ontwikkeld is.
- Niet-gevaccineerde personen: mensen die niet zijn gevaccineerd tegen polio lopen een aanzienlijk groter risico op besmetting en ernstige complicaties.
- Bewoners van of reizigers naar gebieden waar polio nog voorkomt: vooral in landen met lage vaccinatiegraad en lage hygiëne is het risico hoger.
- Mensen met een verzwakt immuunsysteem: bijvoorbeeld door ziektes zoals hiv of het gebruik van immunosuppressiva.
Wat zijn de gevolgen van een polio besmetting?
De meeste mensen die besmet raken met polio (ongeveer 70-90%) ervaren geen symptomen. Bij ongeveer 25% van de gevallen treden milde symptomen op, zoals koorts, vermoeidheid, hoofdpijn, braken, een stijve nek of pijn in de ledematen.
In zeldzame gevallen kan het virus ernstige gevolgen hebben:
- Niet-paralytische polio: symptomen zoals stijve nek, rugpijn en spierkrampen die na verloop van tijd verdwijnen.
- Paralytische polio: een zeldzame maar ernstige vorm waarbij verlamming optreedt. Dit kan blijvend zijn en leidt in sommige gevallen tot ademhalingsproblemen door verlamming van de ademhalingsspieren.
- Postpoliosyndroom: decennia na een polio-infectie kunnen overlevenden last krijgen van progressieve spierzwakte, pijn en vermoeidheid.
Hoe kun je polio voorkomen?
Preventie is de sleutel tot het beschermen van jezelf en anderen tegen polio. Hier zijn de belangrijkste maatregelen:
- Vaccinatie: de meest effectieve manier om polio te voorkomen is door vaccinatie. Het poliovaccin, dat veilig en effectief is, wordt in veel landen opgenomen in het standaard vaccinatieprogramma. Meerdere doses zijn nodig voor optimale bescherming.
- Hygiëne: zorg voor goede hygiëne door regelmatig je handen te wassen, vooral na toiletbezoek en voordat je voedsel bereidt of eet.
- Schoon drinkwater: gebruik veilig en schoon drinkwater, vooral als je in of naar gebieden reist waar polio nog voorkomt.
- Vaccinatiecontrole bij reizen: controleer of je poliovaccinaties up-to-date zijn voordat je naar risicogebieden reist.
Polio is dus normaal gezien geen ziekte waar je je zorgen over moet maken indien je de adviezen volgt en je je laat vaccineren. Twijfel je toch of je potentieel een polio infectie hebt? Laat je dan zeker onderzoeken door een arts.